Parcanska pećina - petrološka zanimljivost

  • Napisao/la  RP
Parcanska pećina - petrološka zanimljivost

Parcanska pećina smjestila se u blizini istoimenog naselja, udaljena oko 6 km od magistralne ceste M16-2, prema sjeverozapadu, na 560-590m n.v..

Do pećine se može doći (i to lakše) magistralnom cestom od naselja Prozor prema naselju Jablanica, skrenuvši s magistralne ceste, oko 2 km južnije od naselja Gračanica prema SZ-u, na lokalnu cestu i dalje putem do navedenih toponima.

 

Sl.1 Magistralna cesta M16-2

I šire područje ima zanimljivu i složenu petrološku prošlost, čim smo skrenuli s magistralne ceste pred nama se pojavile stijene vulkanogeno-sedimentne formacije starosti oko 240 mil. godina: tufovi, spiliti, prahovnjaci i manji dio rožnjaka.

Sl.2 Tufovi

 

Sl.3 Prahovnjaci pomiješani s drugim stijenama

Idući dalje nailazimo na sedimentne stijene, vapnence  i dolomite, starosti oko 240 mil. godina. Putem razgledasmo prostor i na istočnom obzoru ugledasmo uzvišenje - Klečku stijenu. Pred nama petrologija prostora se brzo mijenja. Reljef okolice je veoma raščlanjen s visokom energijom i nagibom padina. Na bliskoj udaljenosti izmjenjuju se udoline, doline i sredogorja: Suhi potok, Sićenik, Rogulja, Trišnik, kanjon rijeke Rame… Poslije višesatnog hoda ,dijelom i kozjom stazom, ugledasmo smo - Parcansku pećinu. Pročelje pećine pruža se pravcem SZ-JI. Pećina je petrološko-geološka zanimljivost, oblikovana u petrološki heterogenom sedimentno-vulkanskom materijalu koji je nastao u morskoj, vulkanskoj i jezerskoj fazi razvoja ovog dijela litosfere općine Prozor-Rama: čert konglo-breča, vapnenački konglomerat, dolomit, vapnenac, pješčenjak, keratofir i kvarckeratofir. Geološka starost njenog gradivnog materijala je od 245 – 5 mil. godina. U posljednih pet milijuna godina, pećina se postupno oblikovala i poprimila današnji  izgled.

 

Sl.4 Na putu do naselja Parcani - Dolomiti

 

Sl.5 U daljini se vidi, eksponirana, Klečka stijena

 

Sl.6 Na putu do naselja Parcani, pažnju nam je privukao leptir - Ruska medonjica

 

Sl.7 U naselju Parcani - dozreli i ukusni plodovi duda

 

Sl.8 Naselje Parcani smjestilo se na oko 600m n.v.

 

Sl. 9 Pogled iz naselja Parcani na stožasto uzvišenje V. Vijenac (963 m n.v.)

 

Sl.10 Naselje Parcani (i u blizini pećina) viđeni iz naselja Paroš

 

Sl. 11 Udubljenje Suhi potok - povremeni tok

 

Sl. 12 U blizini Parcanske pećine

 

Sl. 13 Pred ulazom u Parcansku pećinu

 

Sl. 14 Dio kompleksa Parcanske pećine

 

Sl. 15 Prvi "kat“ pećine

 

Sl. 16 Težak prolaz "terasom“ pećine

 

Sl. 17 Parcanska pećina petrološki je heterogena

 

Sl.18  Rožnjak i čert konglo-breča

 

Sl. 19 Debele i dijelom slojevite naslage

 

Sl. 20 Magmatske efuzivne i sedimentne stijene

 

Sl. 21  U Parcanskoj pećini

 

Sl. 22 Parcanska pećina - petrološka zanimljivost

 

Sl. 23 Pogled iz Parcanske pećine

 

Sl. 24 JI dio Parcanske pećine

 

Sl. 25 Dio Parcanske pećine

 

Sl. 26 U blizini Parcanske pećine je i leptir Bijeli šumski vratar

 

Sl. 27 Iznad Parcanske pećine - živost reljefa

 

Sl. 29  Dio korita rijeke Rame

Miro Pavličević, prof

 

na vrh članka